Bezwzględnie od wcześniaków należy wymagać tego samego, co od dzieci donoszonych, ale?…
Niniejsze opracowanie omówi jedynie główne zagrożenia rozwoju psychomotorycznego dzieci urodzonych przedwcześnie, czyli przed 37 tygodniem ciąży i poniżej 2500g urodzeniowej masy ciała. Dzieci urodzone przedwcześnie z niską 2500g, bardzo niską 1500g, ekstremalnie niską 1000g, oraz niewiarygodnie niską 750g masą urodzeniową ciała mają genetycznie zaprogramowany wzorzec rozwoju psychoruchowego taki sam jak dzieci donoszone. Charakterystyczne odruchy, funkcje, wzorce i czynności powinny pojawiać się i występować w tym samym czasie co u dziecka donoszonego, oczywiście po skorygowaniu wieku, czyli po odjęciu brakujących tygodni ciąży. Należy pamiętać, że złożone kompleksy ruchowe powstają w większości do 20 tyg. życia płodowego. Druga połowa ciąży jest okresem rozwoju ich doskonałości, płynności i różnowariantowości.
Charakterystyczną cechą dla wcześniaków jest zależność: im niższa jest masa ciała przy urodzeniu i krótszy okres życia w łonie matki, tym dynamika rozwoju wzorców zależnych od ośrodkowego układu nerwowego jest mniej efektywna w stosunku do dzieci donoszonych.
Należy pamiętać, że dzieci urodzone przedwcześnie wymagają szczególnie specjalistycznej opieki fizjoterapeutycznej (rehabilitacji). Zastosowanie metody Vojty u wcześniaków jest tak samo bezpieczne jak u dzieci starszych,a jedynym jest współpraca z certyfikowanym fizjoterapeutą, który posiada doświadczenie w pracy z wcześniakami. W warunkach szpitalnych (Oddział Intensywnej Terapii, Patologia Noworodka itp.) należy, jeżeli jest potrzeba wdrażać działania terapeutyczne już w inkubatorze ( promiennikiem) pod postacią metody Vojty i odpowiedniego układania dzieci w tzw. „gniazdkach”.
Podstawowymi warunkami skuteczności działań fizjoterapeutycznych (rehabilitacji) są:
Biorąc pod uwagę niekorzystne fakty towarzyszące wcześniactwu, ponieważ układ nerwowy może zostać uszkodzony w wieloraki sposób, dlatego wcześniaki powinny być obserwowane z należytą uwagą min. w aspekcie rozwoju psychomotorycznego.Sama pielęgnacja dziecka choćby najbardziej precyzyjna i celowana nie jest działaniem ani naprawczym, ani korygującym nieprawidłowości.
Najczęściej wszystkie wcześniaki <1500 g bezwzględnie wymagają wczesnej rehabilitacji,
ponieważ prezentują następujące deficyty:
Grupa dzieci urodzonych przedwcześnie charakteryzuje się wysoką zachorowalnością. Począwszy od zaburzeń neurologicznych wikłających rozwój psychomotoryczny, poprzez inne układy, a kończąc na zaburzeniach emocjonalnych i poznawczych często diagnozowanych dopiero w wieku przedszkolnym lub szkolnym.
Rozwój psychomotoryczny tych dzieci zależy przede wszystkim od stanu układu nerwowego czyli, w jakim stopniu został on narażony na uszkodzenie i został uszkodzony w czasie trwania ciąży, w okresie okołoporodowym lub poporodowym w połączeniu z wdrożeniem fizjoterapii ( rehabilitacji).
Tłumaczenie rodzicom, że braki jakościowe i ilościowe w rozwoju występują, ponieważ dziecko jest wcześniakiem jest jak najbardziej słuszne, natomiast zauważone deficyty należy bezzwłocznie skierować na diagnostykę i terapię.
Jednoznacznie najdokładniejszym sposobem wyjaśnienia czy rozwój psychomotoryczny wcześniaka przebiega bez zaburzeń jest wizyta u lekarza pediatry i certyfikowanego fizjoterapeuty zajmujących się diagnostyką dzieci met. Vojty (certyfikat Internationale Vojta Gesellschaft e.V).
Opracowanie:
lek. med. Helena Woźniak-Rosół – specjalista pediatrii, certyfikowany diagnosta zaburzeń neurorozwojowych dzieci met. Vojty
Gabinet Pediatryczny – wizyty domowe : Katowice ul.Teatralna 10
Mgr Rafał Rosół – certyfikowany fizjoterapeuta
– certyfikaty met. Vojty diagnostyka i terapia zaburzeń neurorozwojowych (psychomotorycznych) u wcześniaków, niemowląt i dzieci
– certyfikat metody NDT-Bobath
– certyfikat Association Kinesio Taping
Gabinet rehabilitacji wcześniaków: Katowice ul.Teatralna 10 tel: 600-236-178